- Konu Başlıkları
- Vejetaryen Beslenme Sağlığa Yararları ve Zararları
- Vejetaryen Beslenmenin Yararları
- Vejetaryen Beslenmenin Zararları
- Vejetaryen Beslenme Programı Uzman Kontrolünde Sürdürülmelidir
Vejetaryen Beslenme Sağlığa Yararları ve Zararları
Vejetaryenlik, ağırlıklı olarak bitkisel ürünlerin tüketildiği, hayvansal ürünlerin tüketiminin kısıtlandığı veya hiç tüketilmediği ve günümüzde birçok sebeple tercih edilen beslenme tarzıdır. Vejetaryen beslenmenin farklı hayat tarzlarında ve fiziksel aktivite düzeylerinde beslenme açısından yeterli olabilmesi için, diyette, makro ve mikro besinlerin yanı sıra besinlerin biyoyararlanımı ve enerji değerleri de dikkate alınmalıdır.
Özellikle de vejetaryen beslenmesindeki en önemli nokta yeterli miktarda ve kalitede protein sağlanmasıdır. Çünkü vejetaryenler genellikle bitkisel ağırlıklı beslenmeyi tercih eder ve et, kümes hayvanları, balık, yumurta, süt, peynir, yoğurt gibi hayvansal besinleri az miktarda tüketirler veya hiç tüketmezler. Elzem aminoasitler ise, et dışında, süt ve süt ürünleri, yumurta ve soya fasulyesinde bulunduğundan lakto-ova, lakto, polo ve pesko vejetaryenler için protein konusunda genellikle büyük problemler görülmemektedir. En çok hiçbir hayvansal ürünü tüketmeyen veganlarda sağlık sorunları oluşabilmektedir. Bu nedenle veganlar, protein tüketimi açısından dikkatli alım sağlamalı ve bitkisel protein kaynaklarını beslenme planına yeterli miktarda eklemelidirler. Şimdi vejetaryenlik ve vejetaryen beslenmesinin sağlık açısından oluşturabileceği fayda ve zararları birlikte inceleyelim…
Vejetaryen Beslenmenin Yararları
Vejetaryen beslenme modelinin kalp-damar hastalık riskini azalttığı bilinmektedir. Bunun sebebi hayvansal kaynaklı besinlerin toplam yağ, doymuş yağ ve kolesterol içeriği yüksek olmasıdır. Koroner kalp hastalığının, et tüketen bireylerde tüketmeyenlere göre %30 daha sık görüldüğü bildirilmektedir.
Vejetaryen beslenmesi uygulayan bireylerin, özellikle de kırmızı eti çok tüketen bireylere göre yüksek kan basıncı ve hipertansiyon riski daha düşüktür. Bu olumlu etki vejetaryen diyetlerinin toplam yağ, doymuş yağ ve kolesterolü az içermesinin yanı sıra posa, sebze, meyve ve kurubaklagil gibi bitkisel besinleri fazla içermesinden dolayı kan basıncının düzenlenmesinde etkili olan potasyum, magnezyum ve kalsiyumun çok, tuzun (sodyumun) az alınmasından kaynaklanmaktadır.
Vejetaryen beslenme modeli uygulayan bireyler, yüksek miktarda et içeren diyetle beslenen bireylere oranla daha düşük sıklıkta kansere yakalanmaktadır. Vejetaryen diyeti kurubaklagil, ceviz, fındık gibi sert kabuklu meyveler, taze sebze ve meyveler ile saflaştırılmamış tahıl ürünlerinden zengindir. Bu besinler de kansere karşı koruyucu olarak bilinen antioksidan ögelerin (E vitamini, C vitamini, karotenoidler, bioflavonoid ve diğer biyoaktif bileşikler) alımını artırmaktadır.
Osteoporosiz (kemik erimesi), kemik mineral içeriğinin azalmasıyla kemiklerin kırılabilir duruma gelmesidir. Et tüketimi yüksek miktarda olan bireylerin osteoporosize yakalanma riski daha yüksektir. Et gibi yüksek protein içeren besinlerin fazla tüketimi, kemiklerden kalsiyum kaybına neden olabilmektedir. Vejetaryenlik, yeterli düzeyde az yağlı süt ürünlerini bulundurduğunda yeterli kalsiyum alımını sağlar ve osteoporosiz riskini azaltır.
Vejetaryen diyeti, posadan zengindir. Şeker hastalığı (Diyabet), yüksek posalı diyet uygulayanlarda, düşük posalı diyet uygulayanlara oranla daha az görülmektedir. Ayrıca bitkisel kaynaklı besinler posa açısından zengin olduğundan, kabızlığa karşı da koruyucudur. Ayrıca vejetaryenlik, böbrek taşları, safra taşları için de düşük risk taşımaktadır.
Vejetaryen Beslenmenin Zararları
Vejetaryen beslenme sağlıklı mı diye merak edenler için şimdi bir de vejetaryen beslenmesinin zararlarını görelim.
• Vejetaryenlik, her zaman sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürüldüğü anlamına gelmez.
• Vejetaryen bireyler besin çeşitliliklerini iyi ayarlayamazlarsa demir mineralini yetersiz alabilirler. Bunun sonucunda ise kansızlık (anemi) görülmesi kaçınılmazdır.
• Vejetaryen diyetlerinde özellikle veganlarda görülen B12 vitamini yetersizliği anemiye neden olur ve sinir sisteminde geri dönüşü olmayan zararlar verir.
• Vejetaryenlik, büyüme çağındaki çocuk ve gençlerin kalsiyumun iyi kaynakları olan süt ve ürünlerini yetersiz tüketmesine neden olduğundan kemik sağlığını riske atmaktadır.
• Vejetaryenlikte besin çeşitliliği sağlanamadığı ve B12 vitamini gereksinimini karşılayacak kadar yumurta ve süt gibi hayvansal kaynaklı besinler tüketilmediğinde homosistein seviyeleri yükselir. Homosistein seviyesinin yükselmesi ise kalp damar hastalıkları için bir risk faktörüdür.
Vejetaryen Beslenme Programı Uzman Kontrolünde Sürdürülmelidir
Vejetaryen Diyet, doğru ve bilinçli uygulanmasına bağlı olarak sağlıklı ve zararlı bir beslenme şekli olarak değerlendirilebilmektedir. Yeterli ve dengeli besin alımının sağlanması için çok dikkatli bir şekilde uygulanması gereken bir beslenme programıdır. Vejetaryenlik ve Vejetaryen Beslenme Danışmanlığı Hakkında Bilgi Almak İsterseniz Bize Ulaşabilirsiniz.
