- Konu Başlıkları
- İnsülin Direnci Nedenleri ve Belirtileri
- İnsülin Direnci Nedir?
- İnsülin Direnci Tanı ve Tespiti
- İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?
- İnsülin Direncinin Risk Faktörleri Nelerdir?
İnsülin Direnci Nedenleri ve Belirtileri
İnsülin direnci günümüzde işlenmiş gıdaların tüketimi, karbonhidrat ağırlıklı beslenme, fiziksel aktivite azlığı ve hareketsiz yaşam tarzı gibi nedenlerle görülme sıklığı gittikçe artan bir sağlık problemidir. İnsülin direnci geliştiğinde insüline duyarlı hücreler (karaciğer, yağ ve kas hücreleri) zamana duyarlılığı azalır ve vücut kan şekerini düşürebilmek için daha fazla insülin üretmeye başlar.
Yüksek seviyelerde seyreden insülin, insüline karşı duyarlılığı daha çok arttırmaktadır. İnsülin direnci; kanser, obezite, tansiyon, diyabet, felç, karaciğer yağlanması gibi birçok ciddi hastalığa neden olabilmektedir. Ayrıca kilo verme sürecini olumsuz yönde etkileyen en önemli durumlardan biridir.
İnsülin Direnci Nedir?
İnsülin hormonu pankreas tarafından üretilen, metabolizmanın temel düzenleyici hormonlarından biridir. Yemek yedikten sonra kanda miktarı artan glikozun hücreler tarafından kullanılmasında, enerji üretiminde, karaciğer veya kaslarda glikojen olarak depolanmasında görev almaktadır. İnsülin reseptörlerinin bozulması sonucu kanda artan glikoz hücrelere taşınamamakta ve insülin hormonunun görevini yeteri kadar yerine getirememesinden dolayı insülin direnci ortaya çıkmaktadır.
İnsülin direnci tedavi edilmediğinde çeşitli sağlık problemlerine sebep olabilmektedir. Hücrelerin sağlıklı bir şekilde enerji üretememesi, kandaki glikoz ve insülin düzeylerinin yüksek seyretmesi tüm vücudu etkileyen önemli durumlardır. İnsülin direnci tedavi edilmediğinde diyabet başta olmak üzere kardiyovasküler hastalıklar, obezite ve metabolik sendrom gibi pek çok sağlık sorununa sebep olabilmektedir.
İnsülin Direnci Tanı ve Tespiti
Kan tahlili sonuçlarında, HOMA-IR (Homeostatic Model Assessment) değerinin 2,5 üstünde olması insülin direncinin varlığını göstermektedir. Bu değer açlık glikoz şekeri ve açlık insülin düzeyinin çarpılıp 405’e bölünmesi ile de hesaplanabilir. Bu formülün uygulanması sonucunda 2,5 üstü bir değer çıkması insülin direnci varlığını işaret etmektedir.
İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?
İnsülin direnci ortaya çıktığında hemen klinik belirti vermeyebilir, ilerlemesi ile kandaki insülin ve glikoz seviyelerinin yüksek seyretmesi sonucunda bireylerde bazı belirtiler oluşabilmektedir. Yaygın olarak görülen insülin direnci belirtileri şunlardır:
- Yemek Sonrası Uyku ve Ağırlık Hissi
- Sürekli Açlık ve Tatlı Yeme İsteği
- Çabuk Kilo Alma (Özellikle Karın Bölgesinde Yağlanma)
- Kilo Vermede Zorluk
- Konsantrasyon Bozukluğu ve Odaklanma Güçlüğü
- Sık İdrara Çıkma ve Susuzluk
- Adet Dönemi Düzensizlikleri
- Ciltte (Özellikle boyun, koltuk altı ve kasık bölgesinde) esmerleşme şeklinde renk değişimleri)
- Karaciğer Yağlanması
- Yorgunluk Hissi
İnsülin Direncinin Risk Faktörleri Nelerdir?
Genetik yatkınlık, ailede tip 2 diyabet öyküsü, yaşlanma süreci, yüksek kan basıncı, yüksek trigliserit seviyeleri, polikistik over sendromu gibi hormonal bozukluklar ve gestasyonel diyabet gibi faktörler insülin direnci riskini artırabilir. Aşırı kilo veya obezite, hareketsiz yaşam tarzı/fiziksel aktivitenin azlığı, genetik faktörler ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları insülin direncinin gelişimine katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle, sağlıklı yaşam tarzı seçimleri, dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve ideal vücut ağırlığını koruma, insülin direnci riskini azaltmak için önemli adımlardır.
Sizler de insülin direnci belirtilerden şikayetçiyseniz mutlaka bir endokrinoloji veya iç hastalıkları (dahiliye) uzmanına başvurarak kan tahlili vermeli, insülin direncinizin olup olmadığını kontrol ettirilmelisiniz. İnsülin direnci tanısının konduğu durumlarda sağlıklı beslenme, egzersiz ve yeterli olmazsa ilaç tedavisi ile sağlık risklerinin önlenmesi sağlamalısınız. İnsülin direncinde beslenme tedavisi hakkında danışmanlık almak isterseniz bizimle iletişime geçebilirsiniz.
